IELTS: 2 seneliğine İngilizce bildiğimi kanıtlamak için oldukça pahalı ve stresli bir yöntem*

(Bu bir eğitim blogu olmadığı için doğrudan bilgi vermeyi hedefleyen yazılar yerine kendi deneyimlerimi yazıyorum. Siz direkt olarak IELTS için kullandığım kaynakları öğrenmek isterseniz başlıklardan faydalanabilirsiniz.)

*Sınav geçerliliği 2 sene olduğu için küçük bir latife

DALL-E'den bu yazı için görsel hazırlamasını rica etmiştim, teveccüh edip bunu hazırlamış ama çalışma sürecim hiç bu sakinlikte geçmemişti... (Yakında OpenAI beni banlayacak en ufak bi şeyde bile yapay zekayı kullanıp istismar ettiğim için)

İngilizceyle Münasebetim

1 sene içinde 2 kere IELTS'e girmiş biri olarak deneyimlerimi paylaşmaya geldim. Bu blogun amacı tam olarak da buydu (IELTS'e girmek değil tabi, deneyim paylaşmak) ama hayat gailesinden boşluyorum biraz kusura bakmayın. Bu sınava girdiğimi/gireceğimi duyan tanışların da bazı soruları olunca en iyisi bunu yazılı hale getirmek diye düşündüm. 

Önce benim İngilizceyle ilişkimden bahsedeyim kısaca, referans olması için. Liseyi bitirene kadar devlet okullarında okuduğum için çok yüksek bir seviyede dil eğitimi aldığımı söyleyemeyeceğim. Okulda görmeye başlayana kadar herhangi bir eğitim almadım. İşin açığı, bu seneye kadar okul dışında bir İngilizce eğitimi almadım. Okuldaki eğitimimden önce İngilizceyle tek alakam abimin ders kitaplarını karıştırıp "Ay dont no bilmiyorum demekse, ay dont yes biliyorum demektir" şeklinde çıkarımlar yapmaktı. Okulda dil dersleri (Almanca hariç) sevdiğim dersler arasında olduğu için çok zorluk yaşamasam da üst düzey bir İngilizcem de olmadı hiçbir zaman. 

Hazırlıkta zorlanmadan sınavı geçtim, lisansı yüzde 30, yüksek lisansı yüzde 100 (dersler Türkçe işleniyordu ama) bitirdikten sonra profesyonel anlamda ihtiyaç duyacağım bir kariyer yolum olmadığından bağlantımız zayıfladı İngilizceyle. Geçen sene IELTS'e zam geleceğini duyunca ucuza bir şey bulunca almadan duramayan tarafım tetiklendi ve kayıt yaptırdım (O zamanlar 3400 Tl imiş, good old days)... Aslında sınava hemen girme planım yoktu, ucuza bulmuşken alayım, erteleyebildiğim kadar ertelerim diye düşünmüştüm ama bir baktım ki ertelemek için çok geç kalmışım. Doğru dürüst çalışmadan girmek zorunda kaldım sınava. 

30 Eylül 2023 tarihli sınavımdan aldığım puanlar şöyleydi: 

Listening 8,5 / Reading 8,5 / Writing 6,5 / Speaking 5,5 (Overall 7,5)

Bu tablodan anlayacağımız tek şey, dil öğrenmek=maruz kalmak. Dizi, film, şarkılardan maruz kaldığım için dinlemede, sosyal medya, yabancı blog ve haber sitelerinden maruz kaldığım için okumada gayet iyi bir skor elde etsem de yazma ve konuşma kısmında zorlanmıştım. Yazma kısmına yine biraz aşinaydım elbette tezimden dolayı ama dil öğrenme süreci çok nankördü ve ben de tezden sonra tek cümle İngilizce bir şey yazmadığım için epey körelmiştim. 

Bu sene, gelecek kaygısıyla savrulurken artık daha somut adımlar atmam gerektiğine karar verdim ve planladığım başvurular için daha yüksek puanlı bir dil belgesine ihtiyaç duydum. Konuşma kısmına evde kendi kendime çalışmam çok mantıksızdı, bu zamana kadar bu kadar dil eğitimi almama rağmen bu seviyedeysem artık biraz destek almam gerektiğini düşündüm. Bu fikir babama da mantıklı gelince ailemin desteğiyle 1 ay kadar Malta'da kaldım. Orada aldığım dil eğitiminin kalitesi çok yüksekti diyemeyeceğim, önceki yazılara da bakabilirsiniz detaylı fikirlerim için. Benim derdim konuşma pratiği edinmekti. 1 ayın sonunda hemen sınava girsem harika olabilir miydi, konuşma kısmı için belki evet ama diğer kısımlar için yine çalışmam gerekecekti. Arada Antalya'ya gittim geldim derken Eylül'e kaldı sınav tarihim.

Okuma ve dinleme konusunda kendime güveniyordum önceki puanlarım dolayısıyla ama bu seferki deneme sınavlarındaki sonuçlarım çok umut vadetmiyordu. Bunun birden fazla nedeni olduğunu düşünüyorum. 

1. Dikkat: Sosyal medya bağımlısı haline geldiğim için dikkatim çok çabuk dağılıyor ve bu dinleme kısmı çok büyük bir dezavantaj. Bir iki saniyeliğine Instagram hikayenize gelen beğeninin hikmetini düşünürseniz 3-4 soruyu kaçırmanız işten bile değil. 

2. Stres: Önceki sınava girerken bir skor hedefim ve belli bir yere başvurma planım yoktu. Bu kez önceki puanımı yükseltmeyi ve belli kurumların istediği puanları hedeflediğim için biraz sıkıntılı bir süreç geçirdim. Çok iyi anlamam lazım diye kendimi zorladığım için basit sorular için bile karmaşık cevaplar aradım muhtemelen.

Nasıl Çalıştım?

Lafı uzatmadan direkt yararlandığım kaynakları ekleyeyim, sonra nasıl kullandığımı anlatırım. 

Youtube kanalları: IELTS Liz, IELTS Advantage

İnternet siteleri: British Council Guided E-Learning, IELTS Liz, ChatGPT Plus

Öncelikle İngilizce bilmek IELTS'ten yüksek puan almaya eşit değil maalesef (Malta'daki bir hocam, yedi göbek İngiliz olmasına rağmen IELTS'ten tam puan alamamış... Bizim ALES gibi sınavlarda Türkçeden tam puan alamamamız gibi düşünebiliriz). Sınav sistemine, sorularına ve mantığına aşina olmak oyunu tamamen değiştiriyor. YDS ve YÖKDİL gibi belli başlı kelimeleri ezberleyip yüksek puan almaktan da bahsetmiyorum ama. 

Sınav sistemine aşina olmak için güvenilir kaynaklardan deneme sınavı çözmenizi kesinlikle tavsiye ederim. Cambridge'in IELTS deneme kitapları çok kullanışlı ama orijinal olanlar çok pahalı, PDF'lerinin de güvenilirliği şüpheli. Ben geçen sene bir yerden bulup indirmişim bir kitap, o bitince Olgunlar'a (Ankara'da yaşayanlar bilir) gidip başka bir Cambridge kitabı almak istedim. Satıcı tüm özgüveniyle "Abla bu yeni çıktı geçen ay çıktı daha" diye satmaya çalışsa da kitabı karıştırınca soruların IELTS'le pek de alakası olmadığına kanaat getirip bıraktım. Güvenilir olmayan bir kaynaktan çalışmak faydadan çok zarar getirir şüphesiz.

Burada devreye British Council'ın sitesi giriyor tabi sınavı oradan alacaksanız. Benimle benzer seviyede ve beklentideyseniz sınava hazırlık için ihtiyacınız olan her şeye buradan ulaşabilirsiniz. Yanılmıyorsam herkese açık ücretsiz kaynakları da var ama ben sınava kaydolduktan sonra açılan Guided E-Learning sitesindeki premium kaynakları kullandım ve çok verim aldım. Kolay kolay bitmeyecek kadar deneme sınavı, pratik ve hangi soru tiplerine nasıl çalışabileceğinizi gösteren konu başlıkları var. Başka hiçbir siteden böyle verim alabileceğinizi sanmıyorum. Aklınızda bir sınav tarihi varsa çok ertelemeden kaydolup bu kaynaklara erişim almanızı kesinlikle tavsiye ederim. Sınavı IDP'den alırsanız da benzer kaynaklar vardır muhtemelen, ben ikidir British Council'ı tercih ettiğim için diğer seçenek hakkında bilgi sahibi değilim.

IELTS Liz'in sitesinde biiiir sürü örnek soru bulabilirsiniz. Özellikle yazma ve konuşma için sorulara aşinalık önemli bir fark sağlıyor. Hepsine tek tek çalışamasanız da bir göz gezdirmenizin bile fayda sağlayacağına inanıyorum. Önceki sınavımdan önce videolarını izlemiştim ama bu sefer IELTS Advantage'dan daha fazla yararlandım. Bazen yüksek puan alma stresiyle her şeyi çok karmaşık hale getirdiğimiz için bu kanalda soruların bizden istediği temel şeyleri bulabilir ve daha verimli çalışabilirsiniz.

Her ne kadar kendinize güvenseniz de okuma ve dinleme için de deneme sınavları yapmanızı tavsiye ederim. Örneğin ben, okuma kısmında paragraf ile başlık eşleştirme sorularını hep yanlış yaptığımı fark ettim. IELTS Advantage kanalındaki "Bu sorularda önce soru şıklarını okumak yerine metni okuyup kendiniz başlıklar bulmaya çalışın" tavsiyesini uygulayınca çok hızlı bir şekilde iyileşti bu sorulardaki puanlarım. Her konuda olduğu gibi burada da eksik olduğunuz noktaları tespit edip ona yönelik çalışmak verimlilik anlamında çok şey kazandırıyor.

Gelelim ChatGPT'ye. Fikir olarak çok mantıklı olsa da uygulama konusunda sorunsuz işlediğini söyleyemeyeceğim bir platform. Tam verimle kullanmak istediğim için ücretli sürümü kullandım. Dolayısıyla ücretsiz sürümde yapılabilecekler hakkında çok fikrim yok. Ben ChatGPT'yi öncelikle bir ders programı oluşturması için kullandım. Evde kendi kendine ders çalışmak benim için hâlâ çok zor. Plana göre ilerlemek motivasyonumu çok artırıyor. ChatGPT'yi açıp önceki puanımı, hedeflediğim puanı, iyi ve kötü olduğum alanları, dikkat süremin çok kısa olduğunu söyledim ve benim için bir program oluşturmasını istedim. Çok yoğun olmayan sürdürülebilir bir program oluşturdu o da sağ olsun.

Bunun dışında yazma kısmı için diğer kaynaklardan (IELTS Liz, Cambridge IELTS kitapları ve British Council) bulduğum sorulara hazırladığım yanıtları değerlendirmesi için yardım aldım. Direkt ondan da soru üretmesini isteyebilirsiniz ama çok iyi çalıştığını söyleyemeyeceğim. 

Değerlendirme konusunda da mükemmel çalışmıyor. Örneğin, ben cevabımı gönderiyorum, alabileceğim olası puanı söylüyor, ben de benim cevabımı hedeflediğim puanı alabilecek şekilde revize etmesini istiyorum. Benim gönderdiğim metin 160 kelimeyken o bana 130 kelimelik bir metin gönderiyor ve hedefime ulaşabilecek bir metin olduğunu iddia ediyor. Oysa minimum 150 kelimelik bir yanıt vermeniz gerekiyor. Yani kontrolü elden bırakmadan kullanmakta fayda var. 

Konuşma kısmında da çok faydalandım. Bana IELTS konuşma sınavları hazırlamasını rica ettim ama orada da mükemmel işlemiyor. Follow-up sorular sormuyor, her seferinde hatırlatmam gerekiyor. Sınav esnasında geribildirim veriyor defaatle uyarmama rağmen. En büyük handikap ise konuşmayı direkt algılayabilen bir sistemi yok. Önce yazıya çevirip o transkript üzerinden yorumluyor konuşmanızı. Yani siz normal bir sesli diyalog ilerletiyorsunuz elbette ama onun sistemi yazı üzerinden değerlendirdiği için örneğin telaffuz değerlendirmede mükemmel işlemiyor. Yine de gerçek bir hocayla çalışmaktan çok daha ucuz ve çok daha ulaşılabilir olduğu için oldukça verim aldım.

Konuşma pratiği için bir diğer alternatif de örnek soruları yanıtlarken ses kaydı alıp sonrasında dinlemek olabilir ama cringe'den hastaneye kaldırılmanız da olası bu seçenekte. Çok verim alınıyordur eminim ama ben sadece birkaç kez katlanabildim kendi İngilizce konuşmama.

Sınavla ilgili Detaylar ve Sınav Günü

Bilmeyenler için kısaca anlatayım. Güncel ücret 6000 TL (Bir anlığına acaba bu sınava yurtdışında mı girsem diye düşünüp Hollanda'daki sınav ücretlerinin 9000 TL'yi aştığını görünce hemen halime şükrettim). Sınav günü listening, reading ve writing bir oturumda; speaking ayrı bir oturumda yapılıyor. Sınav sınıfına kimliğiniz ve eşyalarınızı koyduğunuz dolabın anahtarı dışında ekstra bir şey sokamıyorsunuz. Kağıt, kalem ve su veriliyor ama dilerseniz kendi şeffaf su şişenizi de götürebilirsiniz. Benim ilk speaking sınavım yüz yüzeydi, bu kez zoom üzerinden oldu. Çok bir fark olduğunu düşünmüyorum. Sınava girmeden sınav sonuç belgesi için fotoğraf çekiliyor. IDP ve British Council'ın sınav değerlendirme şekilleriyle ilgili çeşitli teoriler olsa da ben dikkate değer bir fark olacağını sanmıyorum. Bilgisayar versiyonunu seçerseniz 3-5 iş gününde açıklanıyor sonuçlar. Ben sınava cumartesi girdim, pazartesi akşam açıklandı. Aklıma gelenler bunlar. 

Benim Sonucum

Sonuç olarak tüm bunların ışığında, 1 aylık (aslında 3 haftalık, 1 haftasında misafirim geldiği için epey kesintiye uğradı çalışmalarım) çalışmanın ışığında puanım şöyle oldu:

Listening 8,5 / Reading 7,5 / Writing 7 / Speaking 6,5 (Overall 7,5)

Reading kısmında çok acil bir tuvalet isteği hasıl oldu, hatta bir ara sınava ara verip çıksam mı diye düşündüm, acaba ondan mı etkilendim bilmiyorum nedir bu puan düşüklüğünün sebebi. Ben asıl dinleme kısmında dikkatim dağıldığı için 3-4 soru kaçırdığım için orada bir düşüş bekliyordum ama kaçırdığım soruları güzel sallamışım demek ki, öyle bir sorunla karşılaşmadım. Okuma kısmı eski puanım gibi olsaydı overall skorumu da 8 yapabiliyordum ama neyse tamam şımarıklık yapmayıp istediğim kurumlara başvurabilecek yeterli puanım olmasına sevineceğim. 

Şimdi önümde uzun ve belirsiz bir yol var, dualarınızı bekliyorum. 

Bir sonraki yazıda görüşünceye dek, esen kalın.